Het verlies van de officiële moslimpartij wijst er nog niet op dat de politieke islam in het land een halt is toegeroepen. Het betekent alleen dat de teleurstelling in het politieke stelsel moeilijker valt te traceren. Een onbekend deel van de stemmen zou zijn gegaan naar de verboden moslimbeweging Al Adl Wal Ihsan, die het liefst een islamitische republiek zou stichten volgens principes die veel radicaler zijn dan die van hun geloofsbroeders van de PJD. Het brede ongenoegen voedt ook de salafistische terreurgroepen die sinds kort onder de vlag van Al-Qaeda de Maghreb onveilig maken. De PJD, die ten minste heeft bewezen dat zij de democratische spelregels accepteert en haar aanhang in een gematigd vaarwater houdt, is dan verreweg te prefereren.
De kiezersboycot is een alarmsignaal dat het proces van democratisering onder het bewind van Mohammed VI stagneert. Sinds hij negen jaar geleden aan de macht is gekomen, heeft de jonge koning een frisse wind door het land doen waaien. Politieke ballingen mochten terugkeren, de pers kreeg meer vrijheid, de staatsterreur van de ‘Jaren van Lood’ werd door een mensenrechtencommissie onder de loep gelegd. De vrouw kreeg een meer gelijkwaardige positie binnen het islamitische familierecht.
De koning worstelt echter met het dilemma van de meeste moslimlanden: meer democratie is vereist, maar de politieke islam profiteert er als eerste van. Angst voor dat effect is echter een slechte raadgever, zo bleek.
Alles aan deze verkiezingen rammelde: het tijdstip werd zo ongunstig mogelijk gekozen, aan het eind van de vakantie, vlak voor de ramadan. De kiesdistricten werden soms ongelijk heringedeeld om de PJD dwars te zitten. En de koning liet vlak voor de campagne weten dat er niets zou veranderen aan zijn eigen, centrale machtspositie. Wat is dan nog het nut van verkiezingen? De hoofdredacteur van twee onafhankelijke weekbladen die de vorst wat al te amicaal deze vraag stelde, werd prompt vervolgd voor majesteitschennis.
Hun massale wegblijven wijst er op dat de Marokkaanse kiezers niet naïef zijn. De vertrouwenscrisis tussen burger en het politieke systeem vereist een dubbele aanpak. De verkalkte politieke partijen moeten zich verjongen en met geloofwaardige initiatieven komen. De conservatief nationalistische Istiqlal-partij heeft door haar overwinning bewezen dat te kunnen. En de grondwet dient te worden gewijzigd om parlement en regering meer beslissingsmacht te geven. Alleen dan kan Marokko voortgaan op de weg die het zo hoopvol is ingeslagen, zodat de stabiliteit van het land ook op langere termijn is gewaarborgd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten